سرطان در حال حاضر به عنوان سومین علت مرگ و میر در اکثر جوامع از جمله در ایران مطرح می باشد. در سال های اخیر میزان بروز برخی از سرطان ها از جمله سرطان های روده و پستان افزایش روزافزونی داشته است.
بروز سرطان روده بزرگ یک فرآیند چند مرحله ای است و در اثر مجموعه تغییراتی بروز می کند که از غشا یا اپی تلیوم طبیعی داخل روده شروع شده و به سمت تکثیر سلول های غیرطبیعی میرود.
https://www.helsedirektoratet.no/tema/kreft/screeningprogram-for-kreft
ادامه مطلب
متوسط بروز جهانی سرطان در مردان ۲۰۵ در صد هزار نفر جمعیت و در زنان ۱۶۵ در صد هزارنفر جمعیت است در متوسط بروز سرطان در کشور ایران در مردان ۱۳۴ در صد هزار نفر جمعیت و در زنان ۱۲۸ در صد هزارنفر جمعیت است. میزان بقای ۵ ساله سرطان پستان در ایران ۷۱% و میزان بقای ۵ ساله سرطان روده بزرگ در ایران ۴۱% است ، این در حالی است که این شاخص در ایالات متحده آمریکا در سرطان پستان ۸۹% و در سرطان روده بزرگ ۶۵% است.
بروز سرطان روده بزرگ در کشور ایران در سال ۱۳۹۱ تعداد ۷۱۶۳ نفر بود. طبق اخرین گزارش کشوری ( گزارش کشوری سال ۱۳۹۳) ، تعداد موارد جدید سرطان در استان تهران، ۲۳۲۳۸ مورد بوده که از این تعداد ۴۶.۶۹۵ در زنان و ۵۳.۳۰% در مردان رخ داده است.
شایعترین سرطانها در کل جمعیت استان تهران شامل: پستان، پروستات، پوست (غیرملانوما)، کولورکتال و معده بود. شایعترین سرطانها در جمعیت مردان استان تهران شامل: پوست (غیرملانوما)، پروستات، کولورکتال، معده و مثانه بود. شایعترین سرطانها در جمعیت زنان استان تهران شامل: پستان، کولورکتال، پوست (غیرملانوما)، تیروئید و معده بود.
در این برنامه، هدف شناسایی و ثبت بیماران مشکوک یا مبتلا به سرطان یا ضایعات پیش بدخیم روده بزرگ و سپس ارائه خدمات مناسب درسطوح مختلف شبکه بهداشتی درمانی و ساماندهی درمان و مراقبت بیماران است.
پیشگیری، تشخیص سرطان زودهنگام و غربالگری سرطان روده بزرگ
اهداف اختصاصی :
پیشگیری، تشخیص زودهنگام و غربالگری سرطان روده بزرگ در افراد ۵۰ تا ۶۹ سال تحت پوشش
تست غربالگری مناسب در زمان مناسب، یکی از مهم ترین کارهایی است که انسان می تواند برای سلامت خود انجام دهید.در بیماری های زود هنگام قبل از اینکه بیماری علائم خـود را نشان دهد، شما میتوانید پی به بیماری برده و آن را راحـت تـر درمـان کنیـد. سـرطان روده بزرگ اولیه را می توان در ابتدا از بین برد. پیدا کردن دیابت هرچه زودتر ممکن است کمـک به پیشگیری از عوارضی مانند از دست دادن بینایی و ناتوانی جنسی کند.
سرطان پروستات شایع ترین سرطان در مردان پس از سرطان پوست درآمریکا است. این امر منجر به رشد آهسته ودر اخر منجر به سرطان میشود. اما نوع تهاجمی نیز وجود دارد که بـه سرعت رشد خواهد کرد. تست غربالگری می تواند بیماری را زود تشخیص داده و گاهی قبـل از بروز علایم، هنگامی که درمان آنها بسیار موثرتر است درمان کرد.
آزمایشاتی که برای تشخیص سرطان پروستات انجام میشود:
برای مردان سالم ممکن است شامل هر دو امتحان دیجیتالی رکتال(DRE (وآنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA (از طریق آزمایش خون میباشد. انجمن سرطان آمریکا توصیه می کند مردان با یک پزشک در مورد خطرات و محدودیت های غربالگری PSA و همچنین
مزایای آن صحبت کنند. بررسی ها لازم است در زمان های زیر انجام شود:
* 50 سالگی برای مردان به طور متوسط در معرض خطر
*45 سالگی برای مردان در معرض خطر بالا. این بیشتر شامل آمریکایی های آفریقایی تبارمیشود.
*40 سالگی برای مردان با یک سابقه خانوادگی قوی از سرطان پروستات
انجمن اورولوژی آمریکا برای اولین بار آزمایش PSA را در سن 40 سالگی، با پیگیری با دستور دکترتوصیه میکند
این سرطان نادر ،توسعه در بیضه انسان، غدد تناسلی کـه اسـپرم تولیـد میکنـد مـی باشـد. بیشترین موارد بین سنین 20 تا 54 سالگی رخ می دهد. انجمن سرطان آمریکا توصـیه مـیکند که همه مردان باید یک معاینه فیزیکی بیضه را توسط پزشک مربوطـه داشـته باشـند. مردان در معرض خطر بالاتر (سابقه خانوادگی و یا بیضه نزول نکرده) باید با پزشک خـود در موارد لزوم و انجام تحقیقات بیشتر صحبت کنند. بعضی از پزشکان توصیه می کنند که افراد به طور منظم خودشان به آرامی بیضه ها را بررسی کرده وبا احساس هرگونـه تـوده سـخت، صاف و بدون برجستگی و یا تغییر در اندازه یا شکل بیضه به پزشک مراجعه کنند.
سرطان کولورکتال دومین علت شایع مرگ ناشی از سرطان است. مـردان مخصوصـا درخطـر بالاتری از آن نسبت به زنان قرار دارند. اکثر سرطان های روده بزرگ بـه آرامـی از پولیپهـای روده بزرگ نشات میگیرند: رشد در سطح درونی روده بـزرگ صـورت میگیـرد. سـرطان مـیتواند با حمله به سایر نقاط بدن نیز گسترش یابد. راهی که برای جلوگیری از توسعه سرطان انجام میشود: حذف پولیپ روده بزرگ قبل از اینکه آنها را سرطانی کند میباشد.
در سن 50 سالگی در بزرگسالانی که در معرض خطـر متوسـط هسـتند میتـوان آزمایشـاتی انجام داد. کولونوسکوپی یک تست معمول برای تشخیص پولیپ و سرطان روده بزرگ اسـت. یک پزشک ،تمام روده بزرگ را با استفاده از یک لوله قابل انعطاف و یک دوربـین مـی بینـد. پولیپ ها را می توان در زمان آزمون حذف کرد.روش جـایگزین مشـابه، سیگموئیدوسـکوپی قابـل انعطـاف اسـت کـه فقـط قسـمت پـایین روده بـزرگ را مـورد بررسـی قـرار میدهـد. برخی ازروش ها بـه انتخـاب خـود بیمـاران اسـت مانند:کولونوسـکوپی مجـازی ،سـی تـی اسکن و یا باریم انما با کنتراست مضاعف ویژه اشعه . X هر چند اگر پولیپ تشـخیص داده شود، کولونوسکوپی واقعی لازم است تا آنها را حذف کند
خطرناک ترین شکل سرطان پوست، ملانوم (در اینجا نشان داده شده) است .آن را در سلول های تخصصی به نام ملانوسیت ها که رنگ پوست را تغییر میدهـد آغـاز مـی شـود. مـردان مسن، دو برابر احتمال ابتلا به ملانوم را نسبت به زنان هم سن و سال خود دارنـد. در مـردان،2-3 باراحتمال بیشتر برای به دست آوردن سلول بازال، ملانوم و سرطان سلول سنگفرشـی پوست نسبت به زنان وجود دارد. در معرض خورشید و یا تخت های برنزه شدن و یـا آفتـاب سوختگی خطر ابتلا به این نوع سرطان را افزایش میدهند. غربالگری برای سرطان پوست انجمن سرطان آمریکا و آکـادمی پوسـت آمریکـا توصـیه مـی کنـد بـه طـور مـنظم پوسـت خود برای هر گونه تغییر و علامت بر روی پوست از جمله شکل، رنگ و اندازه مورد بررسـی قرار دهید. معاینه پوست توسط یک متخصص پوست یا متخصص بهداشـت و سـلام ت دیگـر باید بخشی از معاینه معمول سرطان باشد. درمان سرطان پوست موثرتراسـت و کمتـر باعـث
بدشکلی آن میشود.
با بالاتر رفتن سن ،خطر ابتلا به فشار خون افزایش می یابد. این نیز مربوط بـه وزن و شـیوه زندگی شما میشود. فشار خون بالا می تواند منجر به عوارض شدید بدون هیچ گونه علائمـی از قبل شود، از جمله: آنوریسم. اما می توان آن را درمان کرد. هنگامی که آن ا درمان کنیـد، ممکن است خطر ابتلا به بیماری های قلبی، سکته، و نارسایی کلیه را هم کاهش دهید.
غربالگری برای فشار خون بالا فشار خون به صورت دو عدد است. اول (سیستولیک): که فشار حداکثر در شـریان هاسـت و دومین گزینه (دیاستولیک) که فشار بین ضربان است. فشار خون طبیعـی کمتـر از 80/120 میباشد. فشار خون بالا 90/140 یا بالاتر است، و در بین آن دو پیش فشار خون است . اغلب فشار خون باید کنترل شود و بالا بودن آن به عوامل خطرزای دیگر هم بستگی دارد.
سطح کلسترول سطح بالای کلسترول LDL در خون باعث پـلاک چسـبنده بـرای سـاخت در دیـواره هـای شریان ها (در اینجا به رنگ نارنجی دیده می شود)وجود دارد. این امر خطر ابتلا بـه بیمـاری های قلبی را افزایش می دهد.
آترواسکلروز (سخت شدن و تنگ شدن شریان ها )مـی توانـدبدون علائم برای سالهای زیادی پیش روی کند. با گذشت زمان می تواند بـه حملـه قلبـی و کـاهش بـد سکته منجر شود. تغییر در شیوه زندگی و داروها می توانند ایـن کلسـترول " خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را کاهش دهد. تعیین سطح کلسترول پانل چربی خون باید به صورت ناشتا و انجام تست خون انجام شود که بـه شـما مـی گوینـد بد LDL" و HDL کلسترول "خوب"، و تری گلیسرید (چربی خون) در سطح کلسترول " چه سطحی قرار دارد.
https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%89%8D%E5%88%97%E8%85%BA%E7%99%8C
این نتایج و دکتر شما به مقدار زیادی در مورد آنچـه شـما بایـد بـرای کاهش خطر ابتلا به بیماری هـای قلبـی، سـکته مغـزی و دیابـت انجـام دهیـداطلاعاتی در اختیارتان قرار خواهند داد. مردان 20 سال و بالاتر باید حداقل هـر پـنج سـال آزمایشـاتی را
برای بررسی این مسئله داشته باشد. درسن 35 سالگی، مردان نیاز دارند آزمایش کلسترول را به طور منظم انجام دهند.
یک سوم از مردم آمریکا مبتلا به دیابت هستند وخودشان اطلاع ندارند . دیابت کنترل نشده می تواند منجر به بیماری های قلبی و سکته مغزی، بیماری کلیه، کوری به خاطر صـدمه بـه رگ های خونی شبکیه چشم (در اینجا نشان داده شده)، صدمه به عصب، و نـاتوانی جنسـی شود. این نباید اتفاق بیفتد به ویژه هنگام بـر داشـت اولیـه، دیابـت را مـی تـوان کنتـرل و عوارض را می توان با رژیم غذایی، ورزش، کاهش وزن، و داروها کاهش داد.
برای تست دیابت ، تست قند پلاسما به صورت ناشتا انجام می شود .پزشکان می گویند کـه چگونه به خوبی میتوان با گذشت زمان قند خون بدن شما را کنترل کرد. افـراد بزرگسـال و سالم باید در سن 45 سالگی، هر سه سال یک بار این آزمایش را انجـام دهنـد. اگـر شـما در معرض خطر بالاتری قرار دارید از جمله کلسترول بالا یا فشار خون، شـما بایـد قبـل از ایـن سن شروع به تست کنید. ویروس نقص ایمنی انسان(HIV(V ویروسی است که باعث ایدز می شود. آن را در خـون و سـایر ترشـحات بـدن افـراد آلوده میتوان یافت، حتی زمانی که هیچ نشانه ای وجود ندارد.
از فردی به فرد دیگر گسترش می یابد . این ترشحات از طریق تماس با مهبل، مقعد، دهان، چشـم هـا، و یـا اسـتراحت در پوست گسترش میابند. هنوز هیچ درمان قطعی یا واکسنی وجود ندارد. درمـان هـای جدیـد می توانند عفونت اچ آی وی را از تبدیل شدن به ایدز باز دارند، امـا ایـن داروهـا مـی تواننـد عوارض جانبی جدی داشته باشند.
افراد آلوده به اچ آی وی می تواند بدون علامت برای چندین سال باقی بمانند . تنهـا راهـی که می توان پی به مبتلا شدن آنها برد توسط یک سـری از آزمایشـهای خـون اسـت. اولـین تست ELISA و یا EIA نامیده می شود. آنتی بادی HIV بـه نظـر مـی رسـد در خـون باشد. بنابراین آزمایش دوم به نام استفاده از روش وسترن بلات برای تایید انجـام مـی شـود. اگر شما به تازگی آلوده شده اید هنوز هم می توانید نتیجه تست منفی داشته باشید وتکـرار آزمایش توصیه می شود. اگر شما فکر می کنید که ممکن است در معرض HIV قرارگرفتـه باشید، از پزشک خود در مورد آزمون وتست کمک بطلبید.
به تازگی آلوده ترین افراد ،کسانی هستند که تستشان دو ماه بعد از عفونت مثبت بوده اسـت اما افرادی هم پس از گذشت 6 ماه تا 5 ٪منفی بوده اند . رابطه جنسی ایمن و یا استفاده از موانع لاتکس مانند کاندوم یا سد دندان برای جلوگیری از ایدز و دیگر بیماری های مقاربتی لازم است. اگر شما اچ آی وی دارید و حامله هستید با پزشک خـود را در مـورد آنچـه بایـد انجام شود به منظور کاهش خطر ابتلا به عفونت HIV به فرزند متولد نشـده شـما صـحبت کنید. مصرف کنندگان مواد مخدر نباید سوزن مشترکی را استفاده کنند
این گروه از بیماری های چشم به تدریج عصب بینایی را صدمه می زند و ممکن است منجر به کوری شود و قابل توجه است که از دست دادن بینایی غیر قابل برگشت است. مردم قبل از مبتلا به گلوکوم متوجه هر گونه علائمی که می تواند رخ دهد میشوند. تست غربالگری برای بررسی فشار غیر طبیعی داخل چشم و درمان وضعیت قبل از آسیب به عصب بینایی میباشد.
تست چشم برای گلوکوم بر اساس سن و خطر ابتلا از قرار زیر میباشد:
کمتر از 40سالگی : هر 2-4 سال یک بار
54-40 سالگی: هر سال 1-3 سال یک بار
64-55 سالگی: هر 1-2 سال یک بار
65 سالگی به بالا: هر 6-12 ماه
اگر شما در معرض
خطربالای ابتلا قرار دارید یا آمریکائی های آفریقائی تبار، افراد با سابقه خانوادگی گلوکوم، سابقه جراحت چشم، و یا استفاده از داروهای استروئیدی هستید باید قبل از آن با پزشکتان صحبت کنید.
غربالگری سرطان نوعی آزمایش غربالگری بهشکل جستجوی سرطان پیش از ظهور علائم بیماری در فرد است. غربالگری به تشخیص و شناسایی زودهنگام سرطان کمک میکند. غربالگری سرطان عبارت است از مجموعهای از تستهای پزشکی که اگر پاسخ تست غربالگری منفی بود، خیال فرد آزمایش دهنده آسوده میگردد، اما اگر پاسخ مثبت بود دال بر وجود سرطان نیست، بلکه فرد را ملزم به انجام آزمایشهای تکمیلی و پیگیری مینماید.
چنانچه در آزمایشها تکمیلی نیز وجود سرطان تأیید شد به دلیل تشخیص زودهنگام از طریق غربالگری جای هیچگونه نگرانی برای فرد نیست چرا که اساساً هدف اصلی انجام غربالگری این است که سرطان را در مراحل اولیه یعنی زمانی که هیچ علائم و نشانهای ندارد، شناسایی کند که به دنبال این تشخیص به هنگام پروسه درمان سرطان کوتاهتر و در دسترس ژتر و نتیجهبخشتر خواهد بود و به دنبال آن میزان بقا افزایش مییابد.
غربالگری یا واژه ملموس و متداول آن در سطح جامعه یعنی چکاپ تا میزانی اهمیت دارد که سازمان بهداشت جهانی آن را یکی از مهمترین سلاحهای مبارزه با سرطان معرفی کردهاست.
نکته بسیار حائز اهمیت این است که هنگامیکه دکتر پیشنهاد غربالگری میدهد، به این معنا نیست فرد مبتلا به سرطان میباشد بلکه تست غربالگری زمانی انجام میشود که فرد هیچ علامت یا نشانهای از سرطان ندارد و صرفاً هدفی جز پیشگیری نخواهد داشت.
غربالگری دو هدف اصلی و مهم را دنبال میکند که عبارتاند از:
۱) کاهش یا حذف مرگ بر اثر سرطان در سرطانهایی که تا نود درصد قابلدرمان هستند.
۲) کاهش تعداد افرادی که سرطان در آنها، توسعهیافته و به مرحله پیشرونده میرسد.
تستهای غربالگری متداول در دنیا
۱) ماموگرافی: ماموگرافی نوعی استفاده از اشعه ایکس در تشخیص تومورهای سرطانی موجود در سینه میباشد. تصویری که توسط ماموگرافی تولید میشود، ماموگرام نامیده میشود که میتواند تومورها و ابنرمالیهای موجود در بافت سینه را نشان دهد که یک تست غربالگری کارآمد بهشمار میآید.
ماموگرافی باید از سن ۴۰سالگی بهصورت سالیانه آغاز شود و بعد از سن ۷۰سالگی هر سه سال یکبار انجام شود. غربالگری به شیوه ماموگرافی منجر به کاهش ۳۰درصد مرگومیر ناشی از سرطان سینه در زنان ۴۵–۷۰سال میشود. البته لازم است ذکر شود که ماموگرافی برای سنین پایینتر از ۴۰ سال به دلیل متراکم بودن بافت سینه از حساسیت کمتری برخوردار است و سونوگرافی جایگزین خوبی برای غربالگری در این سنین میباشد.
۱) تست پاپ اسمیر: سرطان دهانه رحم از شایعترین سرطانها در زنان خصوصاً در کشورهای جهان سوم میباشد. در کشورهای پیشرفته این سرطان به دلیل انجام تستهای غربالگری از نظر میزان شیوع کاهشیافتهاست. تست پاپ اسمیر یک نمونهبرداری از سلولهای دهانه رحم میباشد که بهطور میانگین باید هر شش ماه تا یک سال در زنان متأهل انجام شود و تا سن ۶۰ سالگی این تست بهصورت سالانه انجام گیرد و بعد از ۶۰ سالگی در صورت منفی بودن نتایج پیشین، دیگر نیازی به غربالگری نیست.
۲) آزمایش ویروس پاپیلومای انسانی(HPV): این آزمایش در جریان پاپ اسمیر انجام میشود و ممکن است این ویروس در نمونهبرداری از دهانه رحم شناسایی شود که از رسک فاکتورهای سرطان دهانه رحم میباشد.
۱) کولونوسکوپی:در طی این روش پزشک متخصص یک وسیله منعطف به نام کولونوسکوپ را که مجهز به دوربین و نور میباشد را وارد رکتوم میکند و تمام موارد غیرطبیعی ازجمله پولیپها و تودهها را مشاهده و شناسایی میکند. در مواقعی نیز هیچگونه مورد غیرطبیعی یافت نشده و فرد مورد غربالگری سالم میباشد. غربالگری از طریق کولونوسکوپی در سنین ۵۰–۷۰سال انجام میشود و حداقل هر ده سال یکبار باید تکرار شود.
۲) وجود خون مخفی در مدفوع(FOBT): در این تست آزمایشگاهی مدفوع را ازنظر وجود خون مخفی موردبررسی قرار میدهند؛ که به تشخیص انواع پولیپها و سرطانها در مراحل اولیه میباشد. انجام این تست غربالگری از ۴۵سالگی هردو سال یکبار توصیه میشود.
1) Digital Rectal Examination:DRE در واقع تستی میباشد که حین آن اورولوژیست با دستکش، انگشت آغشته به روغن را وارد رکتوم میکند تا سطح پروستات را از لحاظ وجود انواع موارد غیرطبیعی و نامنظم بررسی نماید که در سنین بالای ۴۰ سال بهتر است که ب منظور غربالگری انجام شود.
۲) آزمایش PSA (Prostate Specific Antigen): این تست غربالگری بسیار راحت و در دسترس میباشد و شامل اندازهگیری سطح مادهای به نام PSAدر خون میباشد که چنانچه میزان آن از حد طبیعی بالاتر باشد مشکوک به سرطان پروستات بوده و فرد را ملزم به انجام آزمایشها تکمیلی میکند.
اغلب سرطانها در کشورهای توسعهیافته و پیشرفته به دلیل اجرای هماهنگ برنامه کنترل سرطان و هماهنگی نهادهای دولتی همچون سیستم بهداشت و درمان، نهادهای بیمهگذار، رسانهها و دانشگاههای علوم پزشکی و همکاری و همراهی عموم جامعه برای ارتقای سطح سلامت، قابلدرمان شدهاند.
برنامه ملی کنترل سرطان در واقع یک برنامه همگانی برای کاهش بروز سرطان و مرگومیر ناشی از آن و همچنین افزایش بهبود کیفیت زندگی بیماران سرطانی در یک کشور یا یک منطقه خاص است و راهبردها و دستورالعملهای متنی جهت پیشگیری، کشف زودهنگام، درمان و مراقبت را در اختیار قرار میدهد.
در واقع برنامه ملی کنترل سرطان چشماندازی از همکاریهای چندجانبه میان دولت و مردم بیان میدارد که در آن تمامی ارگانهای دولتی ازجمله وزارت بهداشت و درمان از لحاظ تأمین امکانات بهداشتی-درمانی در سراسر کشور و پویش سراسری بهداشت، وزارت آموزشوپرورش از طریق آموزش زندگی سالم و به دور از عوامل خطرزایی همچون دخانیات، الکل و … و دانشگاههای علوم پزشکی از طریق آموزش پرسنل آگاه و متخصص در جهت همراهی و همکاری و رسانهها از طریق تبلیغات فراگیر و گسترده تستهای غربالگری و تشویق اذهان مردم به سمت این تستها و سیستمهای بیمهکننده از طریق تأمین مخارج لازم جهت اجرای این برنامهها، مشارکت میکنند تا دستاورد این مشارکت در کنترل عملی سرطان بارور گردد.
یعنی همان چیزی که در کشورهای توسعهیافته مشاهده میشود. سرطانهایی که امروزه در این کشورها قابلدرمان هستند در کشورهای درحالتوسعه در مراحل پیشرفته تشخیص داده میشوند.
یکی از اصول اساسی و مهم برنامه ملی کنترل سرطان غربالگری و ایجاد فرهنگ آن بهعنوان یک وظیفهٔ مهم بهداشتی بر دوش افراد جامعه و آمادهسازی نهادهای دولتی برای اجرای آن است.
در یک مطالعه مقایسهای در یکی از ارگانهای تحقیقاتی در اروپا پیرامون برآورد هزینه غربالگری و هزینه درمان در سال ۲۰۰۵ به نتیجه زیر رسیدند:
همانطور که مشاهده میشود، هزینه تخصیص دادهشده به غربالگری بسیار کمتر از هزینهای است که باید صرف درمان گردد. در واقع حمایت از برنامههای غربالگری که جزئی از کشف زودهنگام سرطان است بسیار حائز اهمیت میباشد.
موفقیت در غربالگری منوط به داشتن تعداد کافی پرسنل برای انجام آزمایشهای غربالگری و همچنین ایجاد حس وظیفه عمومی برای انجام این تست میباشد. امروزه در بسیاری از کشورهای اروپایی همچون انگلیس مشاهده میشود که سالیانه برای تمامی زنان بالای ۴۵ سال دعوتنامهای جهت انجام غربالگری سرطان سینه ارسال میشود که نمایانگر آمادگی دولت از لحاظ سرمایه و نیروی پشتیبان و آمادگی عموم جامعه برای غربالگری است.
در ایران با توجه به آنکه چندین سال است که برنامه ملی کنترل سرطان بهصورت جامع و کامل تدوین میشود اما قسمت ابتدایی این برنامه یعنی کشف زودهنگام بهخوبی در کشور اجرا نمیشود. با توجه به افزایش میزان شیوع سرطان در دنیا، هر کشور هدفمندی که نگران سلامتی افراد جامعه خود باشد سیاستهایی را برای کنترل مناسب و بهموقع شیوع سرطان به کار میبندد.
البته تا امروز کارهایی پراکنده اما تا حدودی مؤثر در رابطه با کنترل سرطان صورت گرفتهاست از جمله پویش ملی مبارزه با سرطان که در تاریخ ۸تا ۱۵ بهمن سال ۱۳۹۴ صورت گرفت که مسئولین برگزاری این پویش اهدافی از جمله افزایش آگاهی و جلب مشارکت نهادهای دولتی و مردمنهاد، اصلاح باورهای نادرست در خصوص درمانناپذیر بودن سرطان و جلب مشارکت سیاستگذاران و سکان داران سلامت کشور در کنترل سرطان را دنبال نمودند.
اما آنچه که باید مورد توجه قرار گیرد، برنامهریزی مناسب با نیازهای روز جامعه از رسانههای جمعی همچون رادیو و تلویزیون و نهادینه کردن فرهنگ غربالگری در جامعه میباشد. ضروریست از طریق تمامی منابع اطلاعرسانی و همچنین مهمترین نهاد آموزشی کشور یعنی وزارت آموزش و پرورش به افراد آموزش داده شود تا علائم و نشانههای اولیه سرطان را تشخیص دهند. مردم باید به این اندیشه دست پیدا کنند که مادامی که سرطان زود تشخیص داده میشود، درمان مؤثرتر خواهد بود.
وزارت بهداشت با همکاری نهادهای بیمهگذار بایستی هزینهای را برای ایجاد شرایط مناسب غربالگری از لحاظ پوشش بیمهای، تجهیزات و مراکز مناسب و تخصصی غربالگری در سطح کشور و تأمین پرسنل کافی برای ارائه این خدمات را فراهم سازی نماید.
آموزش تخصصی کارکنان بخشهای بهداشتی-درمانی بسیار ضروریست. این بدان معناست که آنها باید به صورت تخصصی برای کشف زود هنگام سرطان از طریق غربالگری آموزش ببینند و مهارتهای لازم را کسب نمایند. هنگامی که افراد در مراحل آغازی سرطان، غربالگری شده و برای درمان به تیمهای درمانکننده معرفی میشوند، نتایج اجتماعی و اقتصادی سودمندی را به دنبال خواهد داشت.
اول آن که در دیدگاه اجتماعی، فرد به عنوان عضوی از یک خانواده در اسرع وقت و به موقع درمان را دریافت و پس از بهبودی به کانون خانواده بازمیگردد و آسیبهای مخرب روحی کمتری از جمله استرس و نگرانی چه برای بهبودی و چه تأمین دارو و. به کیان خانواده وارد میشود.
درمان سرطان در مراحل اولیه هزینه بسیار کمتری را به اقتصاد یک کشور از لحاظ تأمین دارو و تجهیزات پیشرفته وارد میکند. هر فرد مبتلا به سرطان ممکن است یک نیروی کار و مولد سرمایه برای کشور باشد، چنانچه با سیستم غربالگری دولت بتواند با ارائه به موقع درمان به این افراد، آنها را به مرحله بهبودی و زندگی روزمره برساند، نه تنها از چرخه اقتصادی یک خانواده حمایت کرده بلکه یک نیروی کار در جامعه حفظ کردهاست.
با بررسی مقایسهای که سالیانه در کشورهای اروپایی از لحاظ برآورد هزینه صورت میگیرد، این نتیجه حاصل شدهاست که اجرای غربالگری مناسب در جامعه، سالانه مبلغی معادل نصف مقدار هزینه درمان در کشور را صرف خود خواهد کرد و میزان مرگ و میر را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد.
برنامه غربالگری سرطان باید همانند واکسیناسیون بیماریهای واگیر که به صورت فراگیر و جامع انجام میشود، صورت پذیرد. در واقع همانطور که برای پیشگیری از بیماریهای واگیر طرح یکپارچه وجود دارد، برای بیماریهای غیرواگیر از جمله سرطان نیز طرح یکپارچه و ملی پیشگیری و کنترل وجود داشته باشد.
غربالگری به آن معنا نیست که اگر پاسخ آن منفی بود یعنی دیگر نیازی به تکرار نیست، بلکه باید تداوم داشته و به صورت مکرر سالیانه صورت پذیرد. غربالگری میتواند یکی از مهمترین معیارهای ارزیابی عملکرد سیستم سلامت یک جامعه باشد و نیازمند توجه و مساعدت همهجانبه نهادها و گروههای مؤثر است.
نمره ی دانش و نگرش بهورزان زنی که 2 بار و بیشتر غربالگری سرطان دهانه ی رحم را انجام داده بودند، به طور معناداری بالاتر بود (05/0>P value). نگرش منفی در مورد غربالگری سرطان دهانه ی رحم بیشتر به علت تجربه ی درد (67 درصد) و احتمال زخم و خونریزی (53 درصد) بود.
نتیجه گیری: با اینکه دانش، نگرش و عملکرد بهورزان در مورد غربالگری سرطان دهانه ی رحم نسبتا مناسب است، مداخالت متناسب برای بهبود خدمات آن ها مورد نیاز می باشد.
غربالگری سرطان نوعی آزمایش است که قبل از پیدایش علائم بیماری در فرد بیمار سرطان و نوع آن را جستجو می کند. آزمایش غربالگری بر روی تشخیص و شناسایی زودهنگام بیماری تاثیر بسزایی می گذارد.
منظور از غربالگری سرطان چیست و به چه منظور انجام می شود؟ آیا میدانید که منظور از غربالگری چیست و برای چه کاری انجام میشود؟در این مقاله قصد داریم تا در مورد غربالگری توضیحات کامل بدهیم، پس با ما همراه باشید.
حتما این جمله را شنیده اید که که میگویند پیشگیری از بیماری بهتر از درمان آن است. برای اینکه به موقع و یا حتی زودتر متوجه بیماری و سرطان شوید، بهتر است که حتما در سال یکبار غربالگری سرطان انجام دهید که در صورت وجود داشتن هر گونه اختلالی در بدن و فیزیک تان بتوانید آن را درمان کنید.
پس میتوان این نتیجه را گرفت که غربالگری سرطان میتواند از وقوع این بیماری جلوگیری کند.غربالگری سرطان نوعی آزمایش است که قبل از پیدایش علائم بیماری در فرد بیمار سرطان و نوع آن را جستجو می کند. آزمایش غربالگری بر روی تشخیص سرطان و شناسایی زودهنگام بیماری تاثیر بسزایی می گذارد.
در زمان های بسیار قدیم مردم به دلیل عدم اگاهی از بیماری ها متوجه ی بیشتر بیماری ها نمی شدند و این باعث می شد که سطح بیماری در بدن ان ها پیشرفت کند و به مرحله های بسیار حیاتی برسد.در این صورت درمان ان بسیار مشکل می شد. از طرف دیگر پزشکان هم به دلیل اینکه علم به اندازه ی کافی پیشرفت نکرده نبود نمی توانستند راه های زیادی را برای تشخیص بیماری در اختیار بیماران قرار دهند.
اما امروزه ازمایشاتی بسیار زیادی به وجود امده است که می تواند سطح بیماری در بدن افراد را بررسی کند و تعیین کند که چه درمانی برای او لازم است. وجود این ازمایشات نقش شایانی را در بقای بیماران ایفا می کند.
همچنین راه کار بسیار کاربردی برای پزشکان است. پزشکان قبل از انتخاب راه درمانی به افراد توصیه می کنند که تحت ازمایشاتی قرار بگیرند تا براساس ان روش درمانی مناسبی را انتخاب کنند. اکنون یکی از این آزمایشات را بررسی می کنیم.
مواردی که در این مقاله مورد بررسی قرار میگیرند عبارت اند از:
غربالگری سرطان
انواع غربالگری
غربالگری از چه سنی باید انجام شود؟
مراکز غربالگری سرطان چگونه است؟
نتایج غربالگری چگونه است؟
چه افرادی برای غربالگری سرطان مناسب هستند؟
غربالگری سرطان برای چه نوع از بیماری ها است؟
سخن پایانی
غربالگری سرطان نوعی آزمایش است که قبل از پیدایش علائم بیماری در فرد بیمار سرطان و نوع آن را جستجو می کند. آزمایش غربالگری بر روی تشخیص و شناسایی زودهنگام بیماری تاثیر بسزایی می گذارد و به همین ترتیب می تواند در صورت وجود بیماری درمان آن را نیز آسان تر کند.
نام دیگر آزمایش غربالگری چکاپ نیز می باشد که سازمان بهداشت جهانی آن را یکی از اصلی ترین و حیاتی ترین سلاح ها برای مبارزه با سرطان می داندغربالگری مجموعهای از تست هایی می باشد که اگر جواب این تست ها برای فردی منفی باشد به نشانه ی این است که فرد سالم است و خیال او راحت می شود.
اما اگر جواب این آزمایش مثبت باشد صد در صد نشان دهنده ی مبتلا بودن فرد به سرطان نمی باشد بلکه فرد باید تحت معاینات و آزمایشات پیگیری دیگری نیز قرار بگیرد. باید اضافه کرد که اگر جواب آزمایشات دیگر فرد نیز مثبت باشد هیچ نگرانی وجود ندارد زیرا با انجام آزمایش غربالگری سرطان شناسایی شده است و می توان درمان آن را شروع کرد.
هدف اصلی آزمایش غربالگری این است که سرطان را در مراحل اولیه شناسایی کند. یعنی دقیقاً مراحلی که هیچ علائم و نشانه ای را از خودش بروز نمی دهد. این شناسایی زودهنگام می تواند به پروسه درمان و بهبودی فرد کمک کند و حتی درصد زنده ماندن فرد را نیز افزایش دهد.
این نکته را بدانید زمانی که به پزشک مراجعه می کنید و پزشک، آزمایش غربالگری را به شما پیشنهاد می کند این به معنای این نیست که شما مبتلا به سرطان هستید، بلکه فقط به این معنا می باشد که از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنید. چون سرطان ممکن است علائم و نشانه ای را از خودش بروز ندهد.
ادامه مطلب
همانطور که میدانید، از روش های گوناگونی میتوان غربالگری سرطان را انجام داد و متوجه شد و تست داد. برای هر نوع بیماری و سرطان میتوان از نوع خاصی از غربالگری اقدام کرد. در ادامه انواع غربالگری را برای شما دوستان عزیز معرفی خواهیم کرد.
انواع غربالگری عبارت اند از:
تست نمونه مدفوع با حساسیت بالا (M2-PK)
سیگموئیدوسکوپی
غربالگری سرطان کولورکتال
کولونوسکوپی
بطور کلی برای هر سرطان، غربالگری در سن خاصی انجام می شود که ما در زیر به سن های مناسب غربالگری برای هر سرطان اشاره می کنیم. باید بدانید که بیشترین غربالگری مورد استفاده در کشور ما غربالگری برای سرطان سینه است. توصیه می شود که خانم ها از سن ۵۰ سال به بالا غربالگری ماموگرافی را هر دو سال یکبار تا سن ۷۰ سالگی حتما انجام دهند.
دومین سرطان شایع در جهان برای خانم ها سرطان رحم می باشد که پزشکان توصیه می کنند سه سال بعد از ازدواج یا بعد از اولین تجربه ی تماس جنسی حتماً خانم ها تحت غربالگری پاپ اسمیر قرار بگیرند.
سرطان شایع دیگر در جهان سرطان روده بزرگ می باشد که باید افراد در سن بالای ۶۰ سالگی تحت غربالگری سیگموئیدوسکوپی قرار بگیرند. اگر جواب این آزمایش منفی باشد آنها لازم است که هر ۵ سال یک بار دوباره این کار را انجام دهند. آزمایش دیگری نیز برای غربالگری سرطان روده بزرگ وجود دارد که به اسم بررسی خون مخفی در مدفوع می باشد اما این آزمایش از ارزش کمتری برخوردار است و پزشکان آن را به عنوان تست استاندارد نمی شناسند.
باید اضافه کرد که تست غربالگری فقط مخصوص خانمها نمی باشد بلکه برخی از سرطانها نیز ممکن است مردان را نیز درگیر کند. پزشکان توصیه می کنند که مردان برای جلوگیری از سرطان پروستات بهتر است که بعد از ۵۰ سالگی تحت آزمایش غربالگری قرار بگیرند. اما اگر آنها سابقه خانوادگی برای ابتلا به سرطان پروستات را دارند سن غربالگری آنها زودتر می باشد، یعنی باید بعد از ۴۵ سالگی این کار را انجام دهند.
پزشکان به افرادی که سیگاری نیستند تست غربالگری سرطان ریه را توصیه نمی کند. اما افرادی که سالهاست بیش از یک پاکت یا بیشتر سیگار مصرف می کنند باید زمانی که به بالای ۵۵ سال رسیدند تست غربالگری سی تی اسکن ریه را انجام دهند.
رئیس سازمان بهداشت ایران بیان کرده است که ۱۳۷ مرکز تشخیص زودهنگام سرطان را از سال ۹۴ آغاز کرده است که ۷۵ مرکز به اتمام رسیده و افراد می توانند با مراجعه به این مراکز تحت غربالگری قرار بگیرند.
با تاسیس ۷۵ مرکز غربالگری در ایران ۲۵۰ شب کشور که حدود ۶۰ درصد از جمعیت کشور را تامین می کند تحت پوشش قرار گرفتند. رئیس وزارت بهداشت ایران گفت که ما در این مراکز افرادی که مشکوک به بیماری سرطان هستند را شناسایی می کنیم و سپس برنامه های اصلی را برای تشخیص سرطان برای آنها در نظر میگیریم همچنین افزود کسانی که خطر ابتلا به سرطان در آنها بالاست و یا سابقه ابتلا به این بیماری را دارند تحت نظر قرار می گیرند.
برخی از کلینیکها نیز می توانند یک سری از تست های غربالگری مانند ماموگرافی، تی اسکن ریه، رادیوتراپی و آنکولوژی را انجام دهند. یعنی افراد می توانند در کلینیک ها نیز خود را معاینه کنند و تحت نظر قرار بگیرند.
تستهای غربالگری گاهی ممکن است جواب های مثبت و یا منفی کاذبی به افراد دهد. ممکن است جواب غربالگری مثبت باشد اما در صورتی که هیچ سرطانی وجود ندارد. این نتایج مثبت و یا منفی می تواند بر روی روحیه افراد تاثیر بگذارد.گاهی جواب آزمایش غربالگری وجود سرطان را نشان می دهد. این در حالی است که سرطان در بدن فرد به آرامی در حال رشد می باشد و ممکن است فرد در طول زندگی هیچ علائم و آسیبی را نبیند.
برای درمان این سرطان ها غربالگری بیش از حد مورد استفاده قرار می گیرد. حتماً باید قبل از انجام هر نوع آزمایش غربالگری با پزشک خود مشورت کنید. زمانی که جواب آزمایش غربالگری در فردی که مبتلا به نوعی از سرطان است (مثلاً سرطان سینه را در نظر بگیرد.) باید آزمایشات تکمیلی و معاینات دیگری را برای مرحله و میزان سرطان انجام دهد.
بعد از آزمایشاتی که انجام شد روند درمان فردا آغاز می شود. این درمان می تواند به صورت موضعی و یا عمومی انجام شود. درمان های موضعی شامل عمل جراحی و پرتو درمانی می باشد و درمان های عمومی عبارت اند از هورمون درمانی شیمی درمانی و یا درمان بیولوژیک.
غربالگری از یک آزمایش ساده برای شناسایی افرادی که در یک جمعیت بزرگ مبتلا به سرطان هستند اما خودشان نمی داند استفاده می کند. غربالگری این امکان را به پزشکان می دهد تا سرطان را تشخیص دهند و بتوانند درمان مناسب با آن را نیز تعیین کنند. یکی از بیماری هایی که تشخیص زودهنگام برای آن بسیار مهم است سرطان می باشد.
زیرا غربالگری می تواند با تشخیص زودهنگام خود سلولهای غیرطبیعی و یا سرطانی که در بدن فرد وجود دارد را شناسایی کند. زمانی که نتایج آزمایش حضور سرطان را نشان دهد درمان آن بسیار راحت تر و آسان تر می شود.اگر ترجیح می دهید که سرطان را زمانی که نشانهها و علائم آن پیدا شد درمان کنید، باید بدانید زمانی که علائم سرطان بروز می کند یعنی سرطان در مراحل بسیار پیشرفته وجود دارد و درمان آن به همان نسبت بسیار دشوار می شود.
امروزه غربالگری در برخی از کشورهای اروپایی جزء آزمایشات ملی محسوب می شود و همه موظفند که آن را انجام دهند. اینکه این آزمایش چقدر می تواند موفق و اثربخشی داشته باشد بستگی به پرسنل و تجهیزات دارد. انجام این آزمایشات بسیاری از افراد را از مرگ نجات پیدا داده است.
معمولا سرطان ها و بیماری هایی را غربالگری می کنند که در بین افراد زیادی از جامعه شایع است و رواج پیدا کرده است. به این علت که این بیماری های و سرطان ها در بیشتر افراد جامعه پخش شده است، این احتمال میرود که رشد آن زیاد باشد و بهتر است که حتما غربالگری در این نوع از بیماری ها و سرطان ها انجام شود.
غربالگری برای سرطان هایی مانند:
سرطان پستان
سرطان روده بزرگ
سرطان دهانه رحم
سرطان ریه
سرطان پرستاتسخن پایانی :
آزمایش غربالگری سرطان مجموعهای از آزمایشات است که به منظور تشخیص و شناسایی زودهنگام سرطان انجام می شود. معمولاً سرطان ها در مراحل اولیه علائمی از خودشان نشان نمی دهند.
بنابراین فرد متوجه ی حضور بیماری نمی شود و زمانی که بیماری در مرحله پیشرفته خودش باشد و علائمی را از خودش بروز دهد فرد متوجه می شود و این می تواند درمان را بسیار سخت کند. زمانی که تحت آزمایش غربالگری قرار می گیرید تشخیص زودهنگام می تواند به درمان راحت تر آن بیماری نیز کمک کند.
به طور کلی همه موظفند که تحت این آزمایشات قرار بگیرند. سن مناسب برای این آزمایش در هر سرطانی متفاوت است. زنان برای پیشگیری از سرطان سینه باید زمانی که به سن بالای ۵۵ سال رسیدند تحت آزمایشات قرار بگیرند و مردان نیز برای سرطان پروستات بهتر است که ۵۰ سال به بالا این ازمایشات را انجام دهند.
غربالگری سرطان | افرادی که در معرض خطر ابتلا به سرطان هایی از جمله سرطان پستان ، ریه ، معده ، روده باریک ، روده بزرگ و پروستات هستند را ممکن است با انجام تست های غربالگری تشخیص داد . بدیهی است که با تشخیص زودهنگام این نوع سرطان می توان درمان موثرتری انجام داد و حتی جان بیمار را نجات داد .
غربالگری سرطان یعنی انجام یک تست در افرادی که در معرض ابتلا به یک سرطان خاص هستند که بنابر شرایط مانند سن ، شرایط خانوادگی ، زمینه ژنتیک ، شیوع بیش از حد سرطان در یک خانواده به طور کل غربالگری سرطان را بر اساس شیوع یک سرطان انجام می شود به این نیت که بتوانند از مرگ و میر جلوگیری کنند .
غربالگری با تشخیص زودهنگام سرطان
افزایش شانس درمان سرطان
کاهش هزینه درمان سرطان
افزایش طول عمر مبتلایان به سرطان
البته غربالگری معایبی از جمله خطای نوع دوم یا تشخیص سرطان اشتباه را نیز دارد که در تحقیقات پزشکی به آن پرداخته میشود؛ اما توصیه به غربالگری با علم به این موارد انجام شده و سازمانهای بهداشتی در دنیا (از جمله موسسه جهانی تحقیقات سرطان)، به طور مستمر بر پایه یافتههای پژوهشی جدید راهنماییهای خود را اصلاح میکنند.
غربالگری بیشتر در سه سرطان مرسوم است سرطان سینه در خانم ها ، سرطان روده بزرگ و همچنین سرطان دهانه رحم در خانم ها که با توجه به شیوع آن این غربالگری در تمام دنیا مرسوم می باشد.
سرطانهای رایج شناخته شده در مردان به ترتیب ابتلا در جهان سرطان ریه، سرطان پروستات، سرطان روده بزرگ، سرطان لوزالمعده، سرطان کبد، سرطان خون، سرطان مری، سرطان مثانه، سرطان لنفوم غیرهوچکین، و سرطان کلیه هستند.
سرطانهای رایج در بین زنان با کمی تفاوت نسبت به مردان به ترتیب سرطان ریه، سرطان سینه، سرطان روده بزرگ، سرطان لوزالمعده، سرطان تخمدان، سرطان خون، سرطان لنفوم غیره و همینطور ، سرطان رحم، سرطان کبد و سرطان سیستم مغز و اعصاب هستند.
روشهای غربالگری و سن آغاز غربالگری در هر سرطان متفاوت است. در ادامه روشهای غربالگری سرطان هایی که غربالگری در بهبود آنها تاثیر بسزایی دارند را بررسی خواهیم کرد.
سرطان ریه عامل اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان می باشد. اگرچه پیشگیری (ترویج ترک سیگار) نسبت به غربالگری، تاثیر بسیار بیشتری در کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان ریه را دارد، با این وجود غربالگری سرطان ریه به وسیله سیتیاسکن با دوز پایین (Low Dose CT Scan) این پتانسیل را دارد که بار مرگ و میر سرطان ریه را به مقدار قابل توجهی کاهش دهد.
از دیگر روشهای غربالگری سرطان ریه عکس رادیوگرافی سادهی قفسهی سینه (Chest X-Ray) و آزمایش سلولی (سیتولوژی) خلط را میتوان نام برد، اما به طور کلی در مواردی که علامتی وجود ندارد اما فرد در معرض خطر سرطان ریه است، سیتیاسکن با دوز پایین پیشنهاد میشود.
سن شروع غربالگری سرطان پروستات بستگی به عوامل خطر بیمار برای سرطان پروستات دارد. پزشکان از نژاد، سن و سابقهی خانوادگی برای شناسایی احتمال خطر ابتلا به سرطان پروستات در مردان استفاده میکنند.
در مردان با خطر متوسط سرطان پروستات، غربالگری از سن ۵۵ سالگی آغاز میشود. مردان دارای ژن BRCA1 یا BRCA2 در معرض خطر زیاد تری قرار دارند و سن شروع غربالگری در این افراد ۴۰ سالگی است.
پیشنهاد میشود مردان سیاه پوست و مردانی که دارای سابقهی خانوادگی سرطان پروستات هستند، در سن ۴۰ تا ۴۵ سالگی برای سرطان پروستات غربالگری شوند. آزمایش بررسی سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) در خون به تنهایی مناسب ترین روش برای غربالگری سرطان پروستات می باشد. تکرار این آزمایش به فاصله یک تا دو سال و ادامهی آن تا سن ۷۰ سالگی، پیشنهاد میشود.
بیمار با مقادیر PSA غیر طبیعی برای ارزیابی بیشتر باید به متخصص اورولوژی (کلیه و مجاری ادراری) مراجعه کند. دقت کنید که تفسیر سطح PSA در افرادی که در حال دریافت دارو برای درمان هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) هستند کمی متفاوت است.
اگرچه معاینهی انگشتی مقعد (DRE) به عنوان بخشی از غربالگری سرطان پروستات انجام نمیشود، اما در صورت لمس توده و یا عدم تقارن پروستات در معاینهی انگشتی مقعد، بدون توجه به نتیجهی PSA مراجعه به متخصص اورولوژی الزامیست.
آزمایشهای غربالگری متعددی برای تشخیص پولیپهای آدنوماتوز و سرطان کولورکتال (CRC) وجود دارد. اولین قدم تشخیصی سرطان کولورکتال، آزمایشهای مدفوعی شامل آزمایش خون مخفی در مدفوع و آزمایش بررسی جهشهای مولکولی DNA در مدفوع هستند.دیگر روش غربالگری سرطان کولورکتال کولونوسکوپی است.
کولونوسکوپی امکان شناسایی و بیوپسی (نمونه برداری) از پولیپ و ضایعات درون رودهی بزرگ را فراهم میکند. سیگموئیدوسکوپی نیز رودهی بزرگ را از راست روده تا خم طحالی در سمت چپ را بررسی میکند. بیشتر موارد سرطان کولون و رکتوم در سنین بالاتر از ۵۰ سال رخ میدهد و با افزایش سن شیوع آن بیشتر میشود.
به همین خاطر توصیه میشود افراد دارای احتمال خطر متوسط ابتلا به سرطان کولون با سن بالای ۵۰ سال باید کولونوسکوپی شوند و در صورت طبیعی بودن نتایج کولونوسکوپی هر ۱۰ سال تکرار شود. افراد دارای سابقهی خانوادگی سندرم لینچ (سرطان ارثی غیر پولیپوزیس کولورکتال [HNPCC]) و پولیپوزیس آدنوماتوز خانوادگی (FAP) با خطر بالای ابتلا به سرطان کولورکتال روبرو هستند.
در صورت تشخیص سرطان کولون در بستگان درجه یک در سن ۶۰ سالگی، غربالگری به وسیلهی کولونوسکوپی در ۴۰ سالگی یا ۱۰ سال قبل از تشخیص سرطان در بستگان درجه یک، هر کدام زودتر باشد، شروع میشود و هر ۵ سال تکرار میشود. در صورت عدم رضایت بیمار آزمایش خون مخفی مدفوع باید سالانه تکرار شود.
غربالگری برای آن دسته از بیمارانی که با احتمال بالای ابتلا به سرطان پستان روبرو هستند اعم از خانمهایی که سابقهی شخصی ابتلا به سرطان سینه، سرطان تخمدان، سرطان داخل صفاقی یا سرطان لولهی فالوپ دارند
یا دارای جهشهای ژنتیکی خاص (مانند BRCA1 یا BRCA2) هستند یا سابقه رادیوتراپی قبلی به سینه بین سنین ۱۰ تا ۳۰ سالگی و یا سابقهی ابتلا به سرطان سینه در بستگان درجه یک دارند، انجام میشود.
استراتژیهای غربالگری بر اساس برآورد میزان خطر سرطان پستان متفاوت است. در مورد زنان زیر ۴۰سال غربالگری لازم نیست زیرا شیوع سرطان پستان در این سن پایین است.
در زنان با سن بالاتر از ۴۰ سال غربالگری مطرح میشود.غربالگری خانمها با ریسک متوسط به وسیلهی ماموگرافی با فاصله زمانی هر دو سال یک بار انجام میشود.
در صورت غیرطبیعی بودن نتیجهی ماموگرافی، از سونوگرافی و MRI برای ارزیابی بیشتر استفاده میکنیم اما نمیتوان از آنها برای غربالگری سرطان سینه استفاده کرد. اگرچه معاینه توسط خود فرد نیز در غربالگری سودمند است اما کاملا قابل اعتماد نمیباشد.
شواهد زیادی موجود است که نشان میدهد غربالگری منجر به کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان دهانهی رحم میشود. غربالگری سرطان رحم به وسیلهی پاپ اسمیر (Pap smear) و آزمایش HPV میسر میشود. آغاز غربالگری سرطان رحم برای خانمها از سن ۲۱ سالگی است و باید هر ۳ سال تکرار شود و حداقل تا ۶۵ سالگی ادامه مییابد.
زنان علامت دار بدون توجه به نتایج غربالگریهای قبلی باید آزمایش پاپ اسمیر را انجام دهند. در مورد زنان در معرض خطر متوسط با سن ۳۰ سال که دارای نقص ایمنی هستند و نتایج غربالگریهای قبلی همگی طبیعی بوده است، توصیه میشود همزمان آزمایش پاپ اسمیر و آزمایش HPV هر پنج سال تکرار شود یا هرکدام به تنهایی هر ۳سال یک بار تکرار شود.
تستهای غربالگری سرطان کولورکتال ( روده بزرگ و مقعد )که باعث کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان شده اند شامل مواردی به شرح ذیل می باشد:
در کولونوسکوپی کولون و رکتوم از خارج از بدن بررسی می شود. در این روش وسیله میکروسکوپ مانند به نام کولونوسکوپ از طریق مقعد وارد روده بزرگ شده و به بررسی دقیق ضایعات و پولیپ ها در این قسمت می پردازد. در صورت لزوم و تشخیص پزشک نمونه ای از بافت روده بزرگ یا نواحی اطراف آن برداشته می شود و سپس در محیط آزمایشگاه بررسی می شود.
در این روش لوله ای با منبع نور از راه مقعد وارد روده بزرگ می شود و نمونه ای از پولیپ ها و بافت های این ناحیه را در صورت مشکوک بودن به سرطان برمی دارد. این تست برای تشخیص سریع سرطان کولون می باشد.
این نوع تست با بررسی و اندازه گیری آنزیم M2-PK در مدفوع به بررسی و تشخیص سرطان کولورکتال می پردازد. همه این آزمایشات به جلوگیری از سرطان کولورکتال و کولون کمک می کنند زیرا می توانند رشد کولون های غیر طبیعی (پولیپ ها) را شناسایی کنند که قبل از اینکه به سرطان برسند حذف شوند. طبق نظر متخصصان افرادی که در معرض خطر ابتلا به سرطان کولورکتال قرار دارند، در سن 50 تا 75 سالگی قرار داشتند.
https://www.cancer.gov/about-cancer/screening/screening-tests